|
Próchnica zębów
Czynnikiem wywołującym próchnicę jest płytka nazębna , tzw. bakteryjna, czyli stale odkładający się na zębach osad, który zawiera liczne drobnoustroje, szczególnie aktywne przy spożywaniu nadmiernych ilości cukrów. Na podatność na próchnicę wpływają czynniki natury ogólnej, jak predyspozycja osobnicza, niektóre choroby uwarunkowane genetycznie, nieprawidłowe odżywianie, a także niedostateczna higiena jamy ustnej, spożywanie węglowodanów, głównie cukierków, w okresach między posiłkami, unikanie jedzenia pokarmów twardych, które oczyszczają zęby. Próchnica może początkowo pojawić się na zębach w postaci przebarwionej plamy. W tym okresie mogą wystąpić dolegliwości w postaci wrażliwości na pokarmy słodkie.
W późniejszym okresie dochodzi do do rozpadu tkanek twardych zęba i powstania ubytku próchnicowego. Pojawia się reakcja na bodźce chemiczne, cieplne, szczególnie zimne, a również mechaniczne, kiedy do ubytku dostanie się pokarm. Jeżeli w tym okresie chory nie zgłosił się do lekarza w celu trwałego zabezpieczenia przez wypełnienie ubytku zęba, zakażenie przenika do miazgi zębowej, powodując jej
zapalenie.
Zakażenie odogniskowe
Jest to taki stan organizmu, w którym występujące zaburzenia czynności mogą łączyć się z obecnością ognisk zakażenia o charakterze bakteryjnym, toksycznym, alergicznym czy immunologicznym. Zakażenie odogniskowe ma znaczny wpływ na powstawanie wielu chorób ogólnych. W jamie ustnej ogniskami zakażenia mogą być zmienione chorobowo migdałki, jamy oboczne nosa, zęby uprzednio leczone, zęby z zapaleniami miazgi, ze zgorzelą miazgi lub zapaleniem tkanek okołowierzchołkowych, trudno wyrzynające się zęby, żeby zatrzymane w szczęce, stany zapalne dziąseł. usuwanie tych ognisk polega na leczeniu miazgi zębów, zgorzeli miazgi, zapalenia tkanek okołowierzchołkowych, zębów, na zabiegach chirurgicznych polegających na usunięciu zęba, leczeniu przyzębia itp. Chorobami szczególnie powiązanymi z zakażeniem odogniskowym są: zapalenie wsierdzia, mięśnia sercowego, tęczówki i naczyniówki, zapalenie kłębuszkowe nerek, gościec stawowy, neuralgia i zapalenie nerwów, choroby krwi, owrzodzenie żołądka i dwunastnicy oraz niektóre choroby skóry.
Profilaktyka. Powinna się już rozpocząć w czasie ciąży i dotyczy przede wszystkim odpowiedniej diety matki i dziecka. Ogromny wpływ ma właściwa higiena jamy ustnej, która polega na systematycznym oczyszczaniu i szczotkowaniu wszystkich zębów. Utrzymanie higieny jamy ustnej polega nie tylko na usuwaniu pozostałości pokarmów, osadu, drobnoustrojów. Jej celem jest również pobudzenie do szybszego krążenia w tkankach przyzębia.
Choroby przyzębia patrz: rozmowa z Panem doktorem M. Raczyńskim
Wady zgryzu
Zaburzenia zgryzu. Można podzielić na dotylne lub doprzednie w stosunku do płaszczyzny czołowej (tyłozgryzy, przodozgryzy), pionowe w stosunku do płaszczyzny poziomej (zgryz otwarty, głęboki, nadgryz) i poprzeczne w stosunku do płaszczyzny strzałkowej (zwężenie szczęk, zgryz krzyżowy, przewieszony, bocznie przemieszczenie żuchwy.
Nieprawidłowy zgryz. Może powstać z przyczyn pochodzenia wewnętrznego (np. dziedziczność, krzywica, choroby zakaźne). Może też być pochodzenia zewnętrznego i powstać przed urodzeniem, w czasie porodu i po urodzeniu.
Parafunkcje. Są nawykami czynnościowymi, prowadzącymi do nieprawidłowego kształtowania wałów dziąsłowych i łuków zębowych, do wad zgryzu, zaburzeń tkanek przyzębia, nadmiernego starcia zębów.
Postacie parafunkcji to: zaciskanie zębów, przygryzanie warg, policzków, dziąsła i języka, ssania palców, języka, obgryzania paznokci.
|
|
|
|
|
Zapobieganie. Powinno dotyczyć dzieci w wieku niemowlęcym, przedszkolnym i szkolnym. Chodzi o sposób ułożenia dzieci w czasie snu, karmienia. Należy także zwrócić uwagę na prawidłowe połykanie, gryzienie twardych pokarmów, na jakość i ilość pożywienia, oddychanie przez nos. W profilaktyce ortodontycznej dużą rolę odgrywa prawidłowość zabiegów higienicznych, wczesne leczenie próchnicy i jej zapobieganie. dotyczy to także wszelkiego rodzaju aparatów ortodontycznych, które kilka razy dziennie powinny być czyszczone.
Zapalenia błony śluzowej
Błona śluzowa jamy ustnej jest stale narażona na działanie różnego rodzaju bodźców drażniących. Mogą to być urazy mechaniczne w czasie żucia, fizyczne, cieplne lub chemiczne, związane ze spożywaniem potraw, przy nałogowym paleniu papierosów, piciu alkoholu. Te wszystkie czynniki powodują powstawanie stanów zapalnych, nadżerek, owrzodzeń, zakażeń bakteryjnych i grzybiczych. Zmianom na błonie śluzowej jamy ustnej towarzyszą następujące objawy: pieczenie samoistne lub pod wpływem bodźców, najczęściej przy spożywaniu ostrych i kwaśnych pokarmów, ból, świąd, zaburzenia w wydzielaniu śliny.
Pierwsza pomoc: Może polegać na płukaniu jamy ustnej naparami szałwii, rumianku, siemienia lnianego. Jeżeli w ciągu 2-3 dni dolegliwości błony śluzowej nie ustąpią, należy zwrócić się do lekarza
stomatologa.
Nowotwory jamy ustnej
Rokowanie w przypadkach nowotworów zależy przede wszystkim od jak najwcześniejszego wykrycia choroby i podjęcia leczenia. Zdarza się często, że chory nie odczuwa żadnych dolegliwości, wielkość guza jest mała, wzrasta on niepostrzeżenie.
Zapobieganie:
-higiena jamy ustnej
-co 6 miesięcy kontrola jamy ustnej u lekarza stomatologa, leczenie zębów
-zaprzestanie palenia papierosów i ograniczenie picia
alkoholu
-ochrona błony śluzowej jamy ustnej przed szkodliwymi
czynnikami
-stosowanie się do wszystkich zaleceń lekarza, w razie stwierdzenia guzka czy owrzodzenia w jamie ustnej natychmiastowe zgłoszenie się do
lekarza
Urazy twarzy i jamy ustnej
Obrażenia mogą dotyczyć:
-tkanek miękkich bez przerwania ciągłości lub z przerwaniem ciągłości skóry i błony śluzowej
-kości twarzy i szczęki, w tym złamania proste i z
przemieszczeniem stawu skroniowo-żuchwowego, głównie zwichnięcia
zębów
Wszystkie obrażenia tkanek miękkich i kości twarzy oraz szczęk, zwichnięcie żuchwy i urazy zębów wymagają szybkiego zgłoszenia się do przychodni chirurgii szczękowej. Urazy zębów powstają w wyniku upadku, uderzenia, uprawiania niektórych dyscyplin sportowych. Urazy dotyczą zwykle zębów przednich, częściej szczęki niż żuchwy, łatwiej dochodzi do uszkodzenia zębów przy wadach zgryzu i nieprawidłowo ustawionych zębach.
Choroby miazgi zębów
Zapalenie miazgi wywołuje ból, początkowo nieznaczny i przemijający, następnie o większym nasileniu, stały w dzień i w nocy, promieniujący, tętniący. wtedy zmiany mają charakter nieodwracalny i leczenie musi być połączone z koniecznością usunięcia miazgi zębowej, leczenia tzw. endodontycznego z następowym wypełnieniem kanału korzeniowego odpowiednim materiałem. Jeżeli w tym okresie ząb nie zostanie poddany leczeniu, zapalenie miazgi doprowadzi do martwicy i zgorzeli miazgi zębowej, następnie do zapalenia tkanek okołowierzchołkowych z wieloma następstwami. Ząb staje się wrażliwy na nagryzanie i opukiwanie, może dojść do wytworzenia się ropnia. |
|
|
|
